Trong kỷ nguyên số hóa đang bùng nổ như hiện nay, Trí tuệ Nhân tạo (AI) đã và đang định hình lại cách các doanh nghiệp vận hành, tương tác với khách hàng và tạo ra giá trị. Tuy nhiên, cùng với những cơ hội to lớn, AI cũng mang đến một mức độ phức tạp chưa từng có. Nhiều doanh nghiệp, dù nhận thức được tầm quan trọng của AI, vẫn loay hoay không biết bắt đầu từ đâu, dẫn đến tình trạng tỷ lệ thất bại của các dự án AI cao ngất ngưởng.
Với tư cách là một chuyên gia đã đồng hành cùng nhiều doanh nghiệp trong hành trình chuyển đổi AI, tôi nhận thấy rằng đây chính là thời điểm vàng để các agency tập trung vào dịch vụ tư vấn AI. Từ kinh nghiệm của mình, tôi tin rằng việc chuyển mình từ một agency phát triển AI thuần túy sang một “Đối tác Chuyển đổi AI” là bước đi chiến lược, không chỉ giúp chúng ta giải quyết những vấn đề cốt lõi của khách hàng mà còn mở ra một thị trường tiềm năng chưa được khai thác đáng kể.
Tại sao tư vấn AI là cơ hội vàng cho doanh nghiệp và agency?
Thị trường đang chứng kiến một sự thay đổi rõ rệt. Với sự ra đời của các công cụ AI tự phục vụ ngày càng mạnh mẽ và dễ tiếp cận như Claude, ChatGPT, Microsoft Copilot, các tác vụ phát triển AI cơ bản đang dần trở thành hàng hóa. Các doanh nghiệp có thể tự tạo ra các quy trình tự động hóa AI đơn giản mà không cần đến sự can thiệp sâu của bên thứ ba. Điều này đặt ra câu hỏi lớn cho các agency phát triển: Giá trị của chúng ta nằm ở đâu?
Đối với tôi, câu trả lời nằm ở tư vấn chiến lược AI. Hàng tỷ đô la trong khoảng trống thị trường tư vấn AI vẫn chưa được giải quyết, đặc biệt là ở phân khúc doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMBs). Dù các công ty lớn như Deloitte hay PwC tập trung vào các hợp đồng khổng lồ, thì thị trường SMB, với nhu cầu cấp bách nhưng nguồn lực hạn chế, lại gần như bị bỏ ngỏ.
Khoảng trống thị trường và tỷ lệ thất bại dự án AI cao
Thực tế là, bất chấp sự hào hứng, tỷ lệ thất bại của các dự án AI đang ở mức đáng báo động: khoảng 80-85%, cao gấp đôi so với các dự án CNTT thông thường. Điều này dẫn đến sự vỡ mộng ngày càng tăng về AI. Các doanh nghiệp đã thử, đã thất bại và giờ đây họ cần một “người hùng” đến để chỉ đường. Họ không biết nên bắt đầu từ đâu, nên đầu tư vào đâu, và làm thế nào để biến AI thành lợi thế cạnh tranh thực sự. Họ đang thiếu kiến thức chuyên môn và nguồn lực nội bộ để điều hướng sự phức tạp này.
Đây chính là cơ hội cho các agency có nền tảng kỹ thuật vững chắc. Khi bạn đã có kinh nghiệm phát triển, bạn sẽ hiểu rõ hơn về những gì khả thi và những gì không, từ đó đưa ra các khuyến nghị thực tế và đáng tin cậy. Điều này tạo nên một lợi thế cạnh tranh vượt trội so với các công ty tư vấn truyền thống chỉ tập trung vào chiến lược mà thiếu đi sự thấu hiểu kỹ thuật sâu sắc.
Ưu thế của các agency phát triển truyền thống khi chuyển mình
Với kinh nghiệm xây dựng các hệ thống AI và tự động hóa, các agency phát triển sở hữu một nền tảng kỹ thuật vững chắc. Khi chuyển dịch sang tư vấn, chúng ta không chỉ đưa ra lời khuyên mà còn có khả năng trực tiếp triển khai các giải pháp được đề xuất. Điều này giúp khách hàng yên tâm hơn, bởi vì người đưa ra kế hoạch cũng chính là người chịu trách nhiệm thực hiện nó.
Các dự án tư vấn chiến lược cũng là một kênh tiếp thị hiệu quả, đóng vai trò như một chu kỳ bán hàng kéo dài. Thông qua việc kiểm toán và lập lộ trình, chúng ta có thể hiểu sâu sắc về hoạt động kinh doanh, hệ thống công nghệ và mục tiêu của khách hàng. Mối quan hệ tin cậy được xây dựng trong giai đoạn này giúp việc triển khai các dự án phát triển sau đó trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn rất nhiều, đồng thời cũng mở ra cơ hội làm việc với các khách hàng lớn hơn mà trước đây chúng ta chưa thể tiếp cận.
Mô hình đối tác chuyển đổi AI: Giải pháp toàn diện
Tại agency của tôi, Morningside AI, chúng tôi đã định vị lại mình thành “Đối tác Chuyển đổi AI”. Mô hình này xoay quanh việc đồng hành cùng khách hàng trong toàn bộ chu trình chuyển đổi, mang lại sự rõ ràng và yên tâm trong một thế giới AI đầy nhiễu loạn. Chúng tôi đề xuất một hành trình gồm ba giai đoạn chính:
- Khám phá (Discovery): Giai đoạn này bao gồm các hoạt động kiểm toán AI và lập lộ trình, giúp khách hàng hiểu rõ tình hình hiện tại và tiềm năng AI.
- Triển khai (Implementation): Đây là nơi các dịch vụ phát triển AI truyền thống của bạn phát huy tác dụng, biến các khuyến nghị thành hiện thực.
- Hợp tác và Tối ưu hóa liên tục (Partnership & Ongoing Optimization): Sau khi triển khai, chúng tôi tiếp tục đồng hành để tối ưu hóa, đảm bảo hiệu suất và thích ứng với các thay đổi.
Giá trị cốt lõi mà chúng tôi mang lại không chỉ là các giải pháp công nghệ, mà là sự rõ ràng và bình yên trong tâm trí cho các nhà lãnh đạo doanh nghiệp. Họ không còn mua công việc phát triển (dev work) nữa; họ đang mua sự tự tin để điều hướng thế giới AI đầy phức tạp. Công việc phát triển chỉ là hệ quả tất yếu sau khi đã có một lộ trình rõ ràng.
Quy trình kiểm toán AI chuyên sâu (điển hình 4 tuần)
Để thực hiện một cuộc kiểm toán AI chuyên sâu và toàn diện, đòi hỏi một quy trình tỉ mỉ và một đội ngũ có kinh nghiệm. Đây là cách chúng tôi đã tinh chỉnh để thực hiện các cuộc kiểm toán AI trị giá lên tới $60,000, mang lại kết quả vượt mong đợi cho khách hàng:
Tuần 1: Khám phá và lập bản đồ quy trình
Mục tiêu chính của tuần đầu tiên là thu thập thông tin và hiểu sâu về hoạt động của doanh nghiệp.
- Phỏng vấn các bên liên quan: Đội ngũ tư vấn của chúng tôi sẽ tiến hành hàng chục cuộc phỏng vấn với các thành viên chủ chốt, từ lãnh đạo cấp cao đến các nhân viên vận hành. Mục đích là để hiểu rõ các công việc hàng ngày, những khó khăn họ đang gặp phải, và các điểm nghẽn trong quy trình.
- Lập bản đồ quy trình hiện tại: Dựa trên thông tin phỏng vấn, chúng tôi sẽ xây dựng một bản đồ chi tiết về các quy trình, hệ thống và luồng dữ liệu của doanh nghiệp (ví dụ: quy trình tiếp nhận khách hàng, giao hàng, hỗ trợ). Bản đồ này giúp nhận diện các điểm đau (pain points), nút thắt cổ chai và các khu vực có tiềm năng cải thiện đáng kể bằng AI.
Tuần 2: Xác định và đánh giá cơ hội
Sau khi đã có bức tranh toàn cảnh về hoạt động của doanh nghiệp, chúng tôi bắt đầu xác định các cơ hội ứng dụng AI.
- Xây dựng cơ sở dữ liệu cơ hội: Từ các điểm nghẽn và vấn đề đã được xác định ở tuần 1, đội ngũ của chúng tôi sẽ liệt kê các cơ hội tiềm năng để ứng dụng AI, bao gồm các giải pháp tự động hóa cơ bản, công cụ AI hiện có hoặc các hệ thống tùy chỉnh phức tạp hơn.
- Đánh giá tính khả thi kỹ thuật: Với kinh nghiệm phát triển, chúng tôi sẽ đánh giá tính khả thi kỹ thuật của từng cơ hội, đảm bảo các đề xuất là thực tế và có thể triển khai được. Điều này tránh đưa ra các ý tưởng viển vông, không khả thi.
Tuần 3: Xác thực giải pháp và tinh chỉnh
Để đảm bảo các giải pháp phù hợp với bối cảnh thực tế của doanh nghiệp, việc xác thực liên tục là rất quan trọng.
- Thảo luận và xác thực với người dùng: Chúng tôi liên tục trao đổi với các bên liên quan đã phỏng vấn ở tuần 1 để xác nhận các giải pháp đề xuất. Mục tiêu là thu thập phản hồi, hiểu rõ hơn về các rào cản tiềm ẩn (ví dụ: “Jenny làm việc này như thế này, nên giải pháp đó có thể không phù hợp”), và tinh chỉnh các đề xuất.
- Thiết kế giải pháp: Dựa trên phản hồi, chúng tôi điều chỉnh và hoàn thiện thiết kế các giải pháp AI, đảm bảo chúng không chỉ khả thi về mặt kỹ thuật mà còn phù hợp với văn hóa và quy trình vận hành hiện tại của doanh nghiệp.
Tuần 4: Trình bày lộ trình và đề xuất chiến lược
Tuần cuối cùng là lúc tổng hợp tất cả các phát hiện và trình bày một lộ trình chiến lược.
- Lộ trình 12 tháng: Chúng tôi sẽ trình bày một lộ trình chi tiết cho việc triển khai AI trong 12 tháng tới, bao gồm các giai đoạn, mục tiêu, và các dự án cụ thể.
- Các “thắng lợi nhanh” (Quick Wins): Quan trọng nhất, chúng tôi luôn ưu tiên xác định các “thắng lợi nhanh” – những giải pháp dễ triển khai, chi phí thấp nhưng mang lại ROI tức thì. Đó có thể là việc đề xuất sử dụng một công cụ AI có sẵn để tiết kiệm thời gian đáng kể, thay vì một hệ thống tùy chỉnh phức tạp. Những thắng lợi này giúp khách hàng thấy được giá trị ngay lập tức từ khoản đầu tư của họ.
- Chiến lược quản lý thay đổi AI: Bên cạnh các giải pháp kỹ thuật, chúng tôi cũng tư vấn về cách thiết lập các hệ thống quản lý thay đổi AI, xây dựng văn hóa thân thiện với AI và thành lập các ủy ban AI để đảm bảo sự bền vững của quá trình chuyển đổi.
- Ước tính ROI và chi phí phát triển: Cuối cùng, chúng tôi trình bày ước tính ROI (Lợi tức đầu tư) và chi phí phát triển dự kiến cho từng giải pháp, giúp khách hàng nhìn thấy rõ ràng giá trị kinh tế mà AI mang lại. Đây cũng là cơ sở để khách hàng quyết định đầu tư vào các dự án phát triển tiếp theo.
Hướng dẫn cơ bản để bắt đầu kiểm toán AI (kiểm toán 2 tuần)
Nếu bạn là một agency đang muốn bắt đầu cung cấp dịch vụ tư vấn AI nhưng chưa có đủ nguồn lực hoặc kinh nghiệm để thực hiện các cuộc kiểm toán chuyên sâu kéo dài, mô hình “đánh giá cơ hội AI 2 tuần” là điểm khởi đầu lý tưởng. Gói dịch vụ này thường có giá từ $5,000 đến $10,000, tập trung vào việc giúp các doanh nghiệp nhỏ tìm ra “thắng lợi nhanh” và xây dựng lòng tin cho các dự án lớn hơn.
Cấu trúc kiểm toán AI 2 tuần
- Tuần 1: Khám phá
- Phỏng vấn các thành viên chủ chốt: Tương tự như quy trình 4 tuần, nhưng quy mô nhỏ hơn. Bạn sẽ cần phỏng vấn khoảng 3-5 thành viên chủ chốt (đối với các doanh nghiệp có 10-30 nhân viên), mỗi cuộc phỏng vấn kéo dài 30-45 phút. Tập trung vào các điểm đau, các tác vụ lặp đi lặp lại, và các nút thắt trong quá trình ra quyết định.
- Phân tích quy trình: Lập bản đồ các quy trình chính của công ty (ví dụ: thu hút khách hàng, giao hàng, hỗ trợ). Xác định luồng dữ liệu, các bước quan trọng và các điểm nghẽn. Có được bức tranh toàn cảnh về hoạt động sẽ giúp bạn nắm bắt được toàn bộ bối cảnh và từ đó đưa ra các đề xuất hiệu quả.
- Kết quả bàn giao tuần 1:
- Tài liệu tóm tắt phỏng vấn.
- Sơ đồ luồng quy trình (process flow diagram).
- Danh sách sơ bộ các điểm đau (pain point inventory).
- Tuần 2: Thiết kế giải pháp và trình bày
- Xác định cơ hội: Dựa trên các điểm nghẽn và bản đồ quy trình đã có, bạn cần xác định các cơ hội cụ thể để ứng dụng AI. Điều này đòi hỏi bạn phải có kiến thức tốt về các công cụ AI, các trường hợp sử dụng AI và các giải pháp tự động hóa khác nhau (AI hội thoại, tác nhân giọng nói/văn bản, các công cụ sẵn có như Fireflies, v.v.).
- Xây dựng ma trận tác động: Để ưu tiên các cơ hội, bạn nên sử dụng ma trận độ khó/giá trị (difficulty/value matrix). Mục tiêu là tìm ra những “thắng lợi nhanh” (độ khó thấp, giá trị cao) và những “cú hích lớn” (độ khó cao, giá trị cao).
- Xác thực giải pháp: Thảo luận với khách hàng để xác thực các giải pháp tiềm năng. Đảm bảo rằng họ đồng tình và thấy rằng các đề xuất sẽ phù hợp với hoạt động hiện tại của họ.
- Kết quả bàn giao tuần 2:
- Ba cơ hội AI hàng đầu được đề xuất.
- Lộ trình triển khai 90 ngày cho các “thắng lợi nhanh”.
- Bản trình bày tổng hợp cho cấp điều hành, bao gồm kết quả đánh giá, ước tính ROI và chi phí phát triển cho mỗi cơ hội.
Giá trị và cách định giá
Mô hình 2 tuần này không chỉ là một dịch vụ độc lập mà còn là một “chu kỳ bán hàng mở rộng” hiệu quả. Nó giúp bạn xây dựng lòng tin, hiểu rõ doanh nghiệp của khách hàng và từ đó dễ dàng chuyển đổi sang các dự án phát triển lớn hơn. Mức giá từ $5,000 đến $10,000 là hợp lý cho các doanh nghiệp nhỏ, và quan trọng nhất là bạn mang lại giá trị rõ ràng ngay từ đầu.
Các yếu tố then chốt để thành công trong tư vấn AI
Để trở thành một đối tác chuyển đổi AI thành công, bạn cần nắm vững những yếu tố sau:
- Nắm vững kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm phát triển: Sự kết hợp giữa hiểu biết sâu sắc về AI và kinh nghiệm thực tế trong triển khai sẽ giúp bạn đưa ra những lời khuyên đáng tin cậy và khả thi.
- Tập trung vào ROI và giá trị thực: Luôn đặt mục tiêu mang lại giá trị kinh tế rõ ràng cho khách hàng. Mọi đề xuất phải được chứng minh bằng ROI ước tính.
- Xây dựng mối quan hệ tin cậy: Tư vấn là việc xây dựng lòng tin. Hãy lắng nghe khách hàng, hiểu rõ vấn đề của họ và đồng hành cùng họ trong suốt hành trình.
- Tìm kiếm “quick wins”: Những thắng lợi nhỏ, nhanh chóng sẽ tạo động lực và chứng minh giá trị của bạn ngay từ đầu, từ đó mở đường cho các dự án lớn hơn.
- Chuyển từ “xây dựng hệ thống AI” sang “chuyển đổi doanh nghiệp bằng AI”: Đây là sự thay đổi tư duy cốt lõi. Bạn không chỉ cung cấp công nghệ; bạn là đối tác giúp doanh nghiệp thích nghi, đổi mới và phát triển trong kỷ nguyên AI.
Thị trường tư vấn và chuyển đổi AI đang mở ra một cánh cửa cơ hội to lớn, đặc biệt là trong phân khúc doanh nghiệp vừa và nhỏ. Bằng cách dịch chuyển trọng tâm từ phát triển đơn thuần sang tư vấn chiến lược, các agency không chỉ củng cố vị thế của mình mà còn tạo ra những mối quan hệ đối tác bền vững, mang lại giá trị thực sự cho khách hàng.
Việc thực hiện một cuộc kiểm toán AI, dù là mô hình 4 tuần chuyên sâu hay mô hình 2 tuần dành cho người mới bắt đầu, là bước đi đầu tiên quan trọng. Nó giúp bạn hiểu rõ bối cảnh, xác định cơ hội, và xây dựng lòng tin, từ đó mở ra cánh cửa cho các dự án phát triển và chuyển đổi quy mô lớn hơn. Đây là thời điểm để các agency chuyển mình, không chỉ là những nhà xây dựng mà còn là những người kiến tạo sự thay đổi cho tương lai của doanh nghiệp.
