Theo báo cáo của Counterpoint Research, doanh số smartphone tại Trung Quốc trong tháng 1/2025 đã tăng gần 18% so với cùng kỳ năm trước, đạt gần 29 triệu chiếc. Sự tăng trưởng này phần lớn nhờ vào chính sách trợ giá của chính phủ, trong đó phân khúc điện thoại có giá từ 2.000 đến 5.000 nhân dân tệ ghi nhận mức tăng đáng kể. Các thương hiệu nội địa hưởng lợi nhiều nhất từ chương trình này, với Huawei, vivo và Xiaomi chiếm tổng cộng 53,8% doanh số thị trường.
Chính sách trợ giá và tác động đến thị trường
Chính sách trợ giá được chính phủ Trung Quốc công bố vào đầu năm 2025, tập trung vào các thiết bị điện tử cá nhân như điện thoại thông minh, máy tính bảng và đồng hồ thông minh. Theo quy định, các sản phẩm có giá dưới 6.000 nhân dân tệ sẽ được hỗ trợ 15% giá trị, với mức trợ cấp tối đa 500 nhân dân tệ cho mỗi sản phẩm, tương đương mức giảm gần 2 triệu đồng trên mỗi sản phẩm. Mỗi người tiêu dùng chỉ được hưởng trợ cấp cho một sản phẩm trong mỗi danh mục.
Để đủ điều kiện nhận hỗ trợ, nhiều nhà sản xuất và nhà phân phối đã điều chỉnh giá bán lẻ của một số mẫu điện thoại, giúp người dùng tiếp cận các thiết bị cao cấp với mức giá hợp lý hơn. Dữ liệu từ Canalys cho thấy lượng smartphone xuất xưởng tại Trung Quốc trong quý IV/2024 đạt 77,1 triệu chiếc, tăng 5% so với cùng kỳ năm trước.
Lợi ích cho các thương hiệu nội địa
Các thương hiệu nội địa như Huawei, vivo và Xiaomi đã gặt hái nhiều thành công từ chính sách trợ giá. Chương trình này không chỉ giúp họ mở rộng thị phần mà còn thúc đẩy người tiêu dùng nâng cấp từ các thiết bị phổ thông lên các sản phẩm hỗ trợ AI. Sự tăng trưởng này đã tạo ra một làn sóng đổi mới trên thị trường, đồng thời củng cố vị thế của các thương hiệu Trung Quốc trong cuộc cạnh tranh toàn cầu.
Kế hoạch kích cầu tiêu dùng rộng hơn
Chương trình trợ giá smartphone nằm trong kế hoạch kích cầu tiêu dùng rộng hơn của Trung Quốc. Trước đó, chính phủ đã triển khai chính sách “thu cũ đổi mới” cho các thiết bị gia dụng và xe hơi, giúp doanh số các mặt hàng này tăng mạnh từ tháng 9/2024. Đến năm 2025, chương trình mở rộng sang các sản phẩm điện tử cá nhân, đồng thời được triển khai trên toàn quốc thay vì chỉ giới hạn ở một số tỉnh thành như trước.
Để tài trợ cho chương trình này, chính phủ Trung Quốc đã phân bổ 81 tỷ nhân dân tệ, tương đương khoảng 11,05 tỷ USD, từ nguồn trái phiếu đặc biệt. Chính quyền địa phương cũng tham gia hỗ trợ, giúp gia tăng tác động của chương trình đối với nền kinh tế.
Chiến lược giảm phụ thuộc vào xuất khẩu
Ngoài mục tiêu kích thích tiêu dùng, chương trình trợ giá còn là một phần trong chiến lược lớn hơn của Trung Quốc nhằm giảm sự phụ thuộc vào xuất khẩu và đối phó với các biện pháp kiểm soát thương mại từ Mỹ. Những năm gần đây, việc siết chặt đầu tư công nghệ cùng các rào cản thuế quan đã ảnh hưởng không nhỏ đến ngành sản xuất của Trung Quốc. Trong bối cảnh đó, việc chính phủ tập trung vào thị trường nội địa bằng cách hỗ trợ tiêu dùng được xem là giải pháp quan trọng để duy trì tăng trưởng.
Những thách thức tiềm ẩn
Dù mang lại hiệu quả rõ rệt trong ngắn hạn, chính sách trợ giá cũng đặt ra một số thách thức. Một số chuyên gia nhận định rằng chương trình có thể kéo nhu cầu mua sắm tương lai về trước thời hạn, khiến thị trường chững lại sau khi các ưu đãi kết thúc. Bên cạnh đó, trợ giá giúp các thương hiệu lớn như Huawei, Xiaomi mở rộng thị phần, nhưng có thể gây áp lực cạnh tranh lên các công ty nhỏ hơn. Nếu không có các biện pháp hỗ trợ đi kèm, thị trường có nguy cơ rơi vào tình trạng phụ thuộc vào trợ giá, tạo ra những biến động không mong muốn trong dài hạn.
Chương trình trợ giá điện thoại thông minh của Trung Quốc đang mang lại tác động tích cực cho thị trường, giúp người dân tiếp cận công nghệ với chi phí thấp hơn và thúc đẩy doanh số của các nhà sản xuất nội địa. Tuy nhiên, để duy trì đà tăng trưởng bền vững, chính phủ cần kết hợp các biện pháp kích thích tiêu dùng với những chính sách dài hạn, tránh tạo ra sự mất cân đối trên thị trường sau khi trợ giá kết thúc.
Theo: Bloomberg, Reuters, Mobile World Live
