Những điều cần biết sau thành công vang dội của DeepSeek

Sự ra mắt của mô hình AI mã nguồn mở DeepSeek R1 vào ngày 20/1 đã tạo nên một cơn địa chấn trong thị trường công nghệ toàn cầu. Sự kiện này không chỉ khẳng định vị thế của Trung Quốc trong cuộc đua AI mà còn đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai của ngành công nghiệp này.

Khoảnh khắc lịch sử của DeepSeek

DeepSeek R1, được phát triển bởi công ty khởi nghiệp Trung Quốc DeepSeek, đã gây ấn tượng mạnh với khả năng xử lý ngôn ngữ vượt trội và chi phí phát triển thấp hơn đáng kể so với các đối thủ phương Tây như GPT-4 của OpenAI.

Một trong những điểm nổi bật của DeepSeek R1 là việc sử dụng chỉ 2.000 chip chuyên dụng, trong khi các mô hình tương tự của Mỹ thường yêu cầu tới 16.000 chip. Điều này không chỉ giúp giảm chi phí mà còn tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên.

Phản ứng dữ dội từ thị trường

Ngay sau khi DeepSeek R1 xuất hiện, thị trường chứng khoán công nghệ đã phản ứng tiêu cực. Chỉ số Nasdaq Composite giảm 3,1%, khiến vốn hóa thị trường bốc hơi 1.000 tỷ USD. Đặc biệt, cổ phiếu của Nvidia – nhà cung cấp chip AI hàng đầu – đã mất gần 600 tỷ USD giá trị chỉ trong vài ngày.

Các nhà đầu tư lo ngại rằng DeepSeek, với tính năng mã nguồn mở và miễn phí, có thể làm suy yếu vị thế của các công ty AI phương Tây, vốn dựa trên mô hình thu phí và phần cứng đắt đỏ.

Những lo ngại về an ninh

Giới chính trị gia Mỹ và châu Âu đã nhanh chóng bày tỏ mối lo ngại về rủi ro bảo mật. Bộ Thương mại Mỹ đang xem xét điều tra khả năng DeepSeek vi phạm các hạn chế về chip của Mỹ.

Một số lo ngại rằng công nghệ này có thể bị lạm dụng để tạo ra nội dung giả mạo hoặc đánh cắp dữ liệu người dùng. Tại Australia, chính phủ đã cấm sử dụng DeepSeek trong tất cả các hệ thống và thiết bị của chính phủ do lo ngại về an ninh quốc gia.

Thay đổi cán cân quyền lực trong AI

Sự trỗi dậy của DeepSeek có thể làm thay đổi cán cân quyền lực trong lĩnh vực AI. Trung Quốc, vốn bị Mỹ áp đặt lệnh cấm chip cao cấp, đã tạo ra một giải pháp AI mạnh mẽ được cho là không phụ thuộc vào công nghệ phương Tây.

Điều này đặt ra thách thức lớn cho các tập đoàn Mỹ như OpenAI và Google DeepMind, đồng thời mở ra một kỷ nguyên cạnh tranh gay gắt trong ngành AI toàn cầu.

DeepSeek và cuộc chiến công nghệ Mỹ – Trung

Câu chuyện DeepSeek xuất hiện giữa cao điểm cạnh tranh thương mại và công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc đã làm dấy lên nhiều cuộc thảo luận. Một nhận định phổ biến là các biện pháp hạn chế của Mỹ với Trung Quốc, liên quan đến khả năng tiếp cận công nghệ cao, đã không hiệu quả khi một công ty Trung Quốc lại làm nên chuyện trong hoàn cảnh bị Mỹ hạn chế.

Chuyên gia đầu tư Jennifer Zhu Scott bình luận trên Financial Times rằng nhiều người sửng sốt khi nhóm nghiên cứu của DeepSeek đều được đào tạo trong nước. Thành công của DeepSeek làm suy yếu các rào cản đã được tạo ra trong cuộc chiến công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc, đồng thời đánh dấu khoảnh khắc lịch sử về việc “trao sức mạnh AI vào tay nhân loại”.

Phần cứng và phần mềm của DeepSeek

Về phần cứng, mặc dù có những hạn chế từ Mỹ về việc xuất khẩu phần cứng cao cấp sang Trung Quốc, DeepSeek R1 được đào tạo bằng 2.048 GPU Nvidia. Việc sử dụng hiệu quả các tài nguyên phần cứng có sẵn nhấn mạnh thiết kế được tối ưu hóa của mô hình, cho phép đạt hiệu suất cao mà không cần cơ sở hạ tầng tính toán mở rộng.

Trong các tình huống không thể có chip GPU Nvidia, DeepSeek vẫn có tùy chọn phần cứng thay thế bao gồm GPU từ các nhà sản xuất khác như AMD hoặc phần cứng chuyên dụng như Bộ xử lý Tensor (TPU) của Google.

Tương lai của cuộc đua AI

Theo nhà phân tích công nghệ Casey Newton của Platformer, sự trỗi dậy của DeepSeek phản ánh một thực tế là các sáng kiến công nghệ đang thay đổi và bị vượt qua nhanh chóng. DeepSeek cho thấy các phòng thí nghiệm nguồn mở đã tiến bộ hơn nhiều trong kỹ thuật đảo ngược, và bất kỳ thành tích nào mà các phòng thí nghiệm AI Mỹ đưa ra đều có thể nhanh chóng bị vượt qua.

Tuy nhiên, các thiết bị và cơ sở hạ tầng công nghệ cao, quy mô lớn mà các công ty Mỹ đầu tư vào vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc khai phá những kỹ thuật mà các nhà phát triển nguồn mở chưa sao chép.

Nhìn về phía trước, một số chuyên gia dự đoán rằng khi các mô hình AI hội tụ về kiến trúc Transformer, tầm quan trọng của hệ sinh thái phần mềm Nvidia có thể giảm. Chuyên môn của DeepSeek trong việc tối ưu hóa phần cứng và phần mềm cũng có thể làm giảm đáng kể sự phụ thuộc vào Nvidia, cung cấp cho các công ty AI này một giải pháp thay thế tiết kiệm chi phí hơn.

Kết luận

Thành công của DeepSeek không chỉ là một cột mốc quan trọng trong ngành AI mà còn là lời nhắc nhở về tốc độ đổi mới nhanh chóng trong lĩnh vực công nghệ. Cuộc đua AI toàn cầu đang ngày càng khốc liệt, và DeepSeek đã chứng minh rằng Trung Quốc không chỉ là một đối thủ đáng gờm mà còn có khả năng định hình lại tương lai của ngành công nghiệp này.